UNESCO, 2023 yılını ‘Aşık Veysel Yılı’ ilan etti

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Âşık Veysel’in Hakk’a yürüyüşünün 50’nci yıl dönümü sebebiyle 2023 yılında Aşık Veysel’i anacağını ilan etti.

Aşıklık geleneğinin büyük temsilcilerinden Veysel Şatıroğlu’nun ismi, UNESCO’nun Paris’te düzenlenen 41. Genel Konferansı’nda alınan kararla anma listesine eklendi.

UNESCO’nun 2023 yılı anma programında halk ozanı Âşık Veysel, Hakk’a yürüyüşünün 50’nci yıl dönümünde yad edilecek.

BUGÜNE KADAR LİSTEYE GİREN TÜRKLER
 
UNESCO 41. Genel Konferansı itibariyle UNESCO Türkiye Milli Komisyonu tarafından önerilen ve UNESCO Genel Konferansı tarafından kabul edilen 33 anma ve kutlama yıl dönümü bulunuyor. İşte onlardan bazıları:
 
* 1981: Mustafa Kemal Atatürk’ün Doğumunun 100. Yıl Dönümü
 
* 1991: Yunus Emre’nin Doğumunun 750. Yıl Dönümü
 
* 1995: Şair Fuzûlî’nin (Mehmed bin Süleyman Fuzûlî) Doğumunun 500. Yıl Dönümü
 
* 1996: Nasreddin Hoca’nın Vefatının 700. Yıl Dönümü
 
* 1998: Mimar Sinan’ın Vefatının 400. Yıl Dönümü
 
* 2002: Nazım Hikmet’in Doğumunun 100. Yıl Dönümü
 
* 2007: Mevlânâ Celâleddîn-î Rûmî’nin Doğumunun 800. Yıl Dönümü
 
* 2014: Halide Edip Adıvar’ın Vefatının 50. Yıl Dönümü
 
* 2021: Yunus Emre’nin Vefatının 700. Yıl Dönümü
 
* 2021: Ahi Evran’ın Doğumunun 850. Yıl Dönümü
 
* 2021: Hacı Bektaş Veli’nin Vefatının 750. Yıl Dönümü

UNESCO’NUN KRİTERLERİ NE
 
* Önerilen her yıl dönümü, kurumun eğitim, kültür, doğal bilimler, sosyal ve insani bilimler ile iletişim alanlarındaki ideal ve misyonlarıyla doğrudan bağlantılı olmalı. Toplumlar arasında daha sıkı ilişkileri, barış ideallerini, kültürel diyaloğu ve karşılıklı anlayışı teşvik etmeli. (Yıl dönümü için öncelik)
 
* Yıl dönümleri, 50. yıl, 100. yıl ya da bu yılların katları olmalı.
 
* Tüm yıl dönümleri, tercihen en az iki diğer ülkenin ya da bölgesel grubun desteğiyle önerilmeli. Birden fazla devleti içeren yıl dönümü önerileri, bütün devletler tarafından sunulmalı.

AŞIK VEYSEL KİMDİR?

Âşık Veysel Şatıroğlu, 1894 yılında Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde dünyaya geldi. Çiftçi bir ailenin çocuğu olarak büyüdü. Veysel’in iki kız kardeşi, yörede yaygınlaşan çiçek hastalığına yakalanarak yaşamlarını yitirdi. Ardından Veysel de yedi yaşında aynı hastalıktan dolayı iki gözünü de kaybetti.

Baba Ahmet Şatıroğlu’nun aldığı bağlamayla Veysel, önce başka ozanların türkülerini çalmaya başladı. 1930 yılında Sivas Maarif Müdürü olarak görev yapan Ahmet Kutsi Tecer ile Kutsi Bey tarafından düzenlenen bir şairler gecesinde tanıştı. Kutsi Bey tarafından verilen destek ile birçok ili dolaşmaya başladı.

Âşık geleneğinin son büyük temsilcilerinden olan Âşık Veysel, bir dönem yurdu dolaşarak Köy Enstitüleri’nde saz hocalığı yaptı. 1965 yılında özel kanunla maaş bağlandı. 1970’li yıllarda Selda Bağcan, Gülden Karaböcek, Hümeyra, Fikret Kızılok ve Esin Afşar gibi bazı müzisyenler Âşık Veysel’in deyişlerini düzenleyerek yaygınlaşmasını sağladı. Âşık Veysel’in çocuklarından öğretmen olan Bahri Şatıroğlu, babasının yaşamını gün gün deftere almış ve pek çok çalışmaya kaynak kişi olarak katılmıştır. Ayrıca babasının saz ve söz geleneğini sürdürmektedir.

Veysel’in şiirlerinde yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk iç içedir. Doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de vardır. Şiirleri, Deyişler (1944), Sazımdan Sesler (1950), Dostlar Beni Hatırlasın (1970) isimli kitaplarında toplandı. 1973 yılında akciğer kanseri sonucunda öldü. Ölümünden sonra Bütün Şiirleri (1984) adıyla eserleri tekrar yayınlandı.