Antalya Turizm Fuarı'nda sürdürülebilirlik uygulamaları

Antalya Turizm Fuarı'nda ATF) sürdürülebilirlik uygulamaları

Turizm sektöründe büyüme yalnızca ziyaretçi sayısıyla ölçülemiyor; çevresel, sosyal ve kültürel etkiler artık eşit derecede değerlendiriliyor. 

Özellikle Antalya gibi yoğun turist alan bölgelerde doğal kaynaklar, altyapı baskısı, yerel yaşam ve kültürel miras gibi unsurlar “sürdürülebilir” yaklaşımlar gerektiriyor.

2025 yılı için ATF’nin teması “Sustainable Hospitality” (Sürdürülebilir Misafir­perverlik) olarak belirlenmiş durumda. 

Fuarda, Bioscore Sustainability ile bir iş birliği yapılmış; fuarın tüm süreçlerinde karbon ayak izi ölçümünün yapılması planlanıyor — hazırlıktan başlamak, fuar esnası ve sonrası lojistik süreci kapsamak üzere. 

Ayrıca, fuar çatısı altında “Turizm Design Awards” gibi inovasyon-ödülleriyle sürdürülebilir ve yaratıcı turizm tasarımları teşvik ediliyor. 

Sürdürülebilirliği destekleyen yaklaşımlar

Karbon ayak izi ölçümü ve azaltımı: Fuarda bu da yer alıyor, ziyaretçilerin kendi katılımlarının yarattığı emisyonu hesaplamaları ve dengeleme (offset) seçeneği sunuluyor. 

Yerel kültürün ve çevresel kaynakların korunması: Özellikle Antalya gibi turizm yoğun bölgedeki mimari, doğal alan baskısı, su/enerji kullanımı gibi sorunlara çözüm odaklı görüşler artıyor. 

Örneğin, üniversite öğrencileri yapay zeka kullanarak “2024 yılında Antalya’da sürdürülemez turizm” senaryoları yarattılar — bu da bilinç yükseltme açısından önemli. 

KOBİ’ler, oteller, turizm işletmeleri için sürdürülebilirlik kriterlerinin yaygınlaşması (örneğin ulusal “Sürdürülebilir Turizm Sertifika Programı”) Türkiye’de gündemde. 

Zorluklar ve dikkat edilmesi gerekenler

Sadece “fuar teması”na koymak yetmiyor; sürdürülebilirlik, fuar sonrası destinasyon yönetimi, işletmelerin günlük süreçleri ve ziyaretçi deneyimlerinde de hayata geçmeli.

Yerel halk ve ekonominin fayda sağlaması önemli — “sürdürülebilir turizm” sözcüğü bazen sadece çevresel odaklı düşünülüyor; oysa sosyal ve ekonomik açıdan da sorumlu olması gerekiyor.

Teknoloji entegrasyonu olmadan sürdürülebilirlik uygulamaları izleme-ölçme, veri analitiği açısından sınırlı kalabilir. Bu da bizi ikinci başlığa yönlendiriyor.

Teknoloji Entegrasyonu: Turizmde Yeni Oyun Kuralları, Küresel ve Türkiye bağlamında teknoloji

Türkiye’de turizm sektörü, yapay zeka (AI), büyük veri, dijital platformlar gibi araçlarla dönüşüm geçirmekte. 

Örneğin, Türkiye’nin Kültür ve Turizm Bakanı, “Yapay zekâ turizmde yalnızca bir yenilik değil, devrimdir” şeklinde ifade etti. 

“Akıllı destinasyon” kavramı, sadece ziyaretçiye hizmet sunmayı değil, kaynak kullanımını optimize etmeyi, ziyaretçi akışlarını yönetmeyi, yerel halk ve ekosistemi gözetmeyi içeriyor.

ATF’de teknoloji içerikleri

Fuarda yeni bir bölüm olarak “Tourism Start-up Zone & Demoday” öne çıkıyor. Bu programla turizm teknolojileri üzerine faaliyet gösteren start-up’lar fuar kapsamında yatırımcılarla buluşuyor ve projelerini sunuyorlar. 

Başvuruya açık alanlar arasında: Akıllı destinasyon yönetim sistemleri, AR/VR uygulamaları, büyük veri ile ziyaretçi analizi, dijital ödeme & rezervasyon sistemleri, hatta yeşil dönüşüm için teknoloji çözümleri yer alıyor. 

Ayrıca, fuarda “Tourism Design Awards” kapsamında “good design – good tourism” sloganıyla teknoloji-tasarım birleşimi projeleri teşvik ediliyor. 

Uygulama örnekleri ve etkiler

Akdeniz Üniversitesi öğrencilerinin düzenlediği bir çalışmada yapay zeka kullanılarak Antalya için “aşırı turizm”, “kaynak tükenmesi”, “yerel kimlik kaybı” gibi olası senaryolar görselleştirildi. 

Bu tür uygulamalar, yalnızca farkındalık yaratmakla kalmıyor; teknoloji aracılığıyla gelecek yönelimli düşünmeyi teşvik ediyor. 

Teknoloji sayesinde ziyaretçi davranışları, tesis kullanım verileri, çevresel veri (enerji, su, atık) daha iyi izlenebilir — bu da sürdürülebilirlik hedeflerini destekliyor.

Fırsatlar ve öneriler

Destinasyon yönetim sistemlerinde ziyaretçi yoğunluğu noktalarının gerçek-zamanlı izlenmesi, alternatif rotalar önerilmesi, kalabalığın baskısını azaltabilir.

Otel ve konaklama sektöründe dijital izleme sistemleri, enerji/verimlilik yönetimi uygulamaları yaygınlaştırılmalı.

Start-up’lar ile büyük turizm gruplarının iş birliği arttırılmalı — fuar gibi platformlar bu köprüyü kurma açısından önemli.

Teknolojik çözümler sunarken yerel halkın katılımı, teknolojiye erişimi ve yerel ekonominin entegrasyonu göz önünde bulundurulmalı; yoksa teknoloji “üstten” bir model olarak kalır.

Sürdürülebilirlik + Teknoloji = Turizmin Geleceği

Bu iki başlık ayrı ayrı güçlü ama birlikte daha güçlü: Teknoloji, sürdürülebilir turizmin ölçülmesini, yönetilmesini, raporlanmasını mümkün kılıyor; sürdürülebilirlik ise teknolojinin yönünü “kârlılık”tan “sorumluluğa” kaydırıyor.

Örneğin ATF’nin karbon ayak izi ölçümünü teknoloji alt yapı ile yapması (Bioscore iş birliği) tam da bu bileşimi gösteriyor.

Başarılı bir uygulama için: vizyon + teknoloji altyapısı + sürdürülebilirlik kriterleri + paydaş katılımı bir arada olmalı.

Özetle

Antalya Turizm Fuarı, geleneksel “stand kur, ziyaretçi al, anlaşma yap” modelinden çıkarak, çevresel sorumluluk, teknoloji dönüşümü ve yüksek düzeyde etkileşimli iş-networking gibi unsurları ön plana çıkarıyor. Sektör paydaşları için bu, sadece bugünü değil geleceği de hazırlama fırsatıdır.